Wojna wietnamska

Bilans wojny- Wietnam i kraje ościenne

Głównym następstwem zwycięstwa komunistów oprócz opanowania całego terytorium Wietnamu było narzucenie społeczeństwom Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży komunistycznych metod rządzenia. Uwolniono 80 tysięcy więźniów reżimu południowowietnamskiego, lecz w ciągu kilku miesięcy od zdobycia Sajgonu w obozach "reedukacji" zamknięto ponad 300 tysięcy ludzi – studentów, intelektualistów, zakonników, żołnierzy, policjantów, urzędników reżimu południowowietnamskiego oraz polityków (w tym także komunistycznych). Wiele innych osób wymordowano od razu. Szacuje się, iż przez kompleks wietnamskich obozów "reedukacyjnych" przewinęło się od 500 000 do 1 mln ludzi do roku 1986 (średnia populacja w Wietnamie w tamtym czasie to ok. 20 mln ludzi[potrzebne źródło]). Dodatkowym efektem wojny było także utworzenie przez radziecki wywiad wojskowy GRU jednej z trzech największych stacji rozpoznania radioelektronicznego w zatoce Cam Ranh na południu Wietnamu, obsługującej rejon Pacyfiku – razem ze stacją nasłuchową w Lourdes na Kubie oraz kolejną zlokalizowaną nieopodal Adenu w Jemenie tworzyła ona filary światowej sieci zwiadu radioelektronicznego ZSRR.

Wietnamscy boat people oczekujący na ratunek

Jednocześnie rezultatem zastosowania marksistowskich metod gospodarczych, kosztownego konfliktu zbrojnego z Kambodżą i w mniejszym stopniu sankcjami gospodarczymi państw zachodnich oraz wojny z ChRL w 1979 r. (wojna chińsko-wietnamska) był gwałtowny spadek poziomu życia. W efekcie w ciągu następnych kilkunastu lat miliony mieszkańców Wietnamu podejmowały próby ucieczki z socjalistycznego Wietnamu, w większości drogą morską (boat people). Liczba uciekinierów zarejestrowanych przez Wysokiego Komisarza ONZ do spraw uchodźców wyniosła ponad 1,5 miliona – wśród nich były także liczne mniejszości narodowe. Tysiące ludzi straciło życie w czasie ucieczki przez Morze Południowochińskie i Kambodżę. Wietnam w 1986 r. odszedł od gospodarki planowej zaś w 1989 r. wycofał się z Kambodży co przyniosło wyraźną poprawę sytuacji gospodarczej. W 1995 r. nawiązano stosunki dyplomatyczne z USA a później uzyskano członkostwo w ASEAN.

Upadek Wietnamu Południowego umożliwił komunistom ostateczne opanowanie Laosu i Kambodży. W Laosie komuniści wietnamscy wsparli rząd Pathet Lao, na czele którego stanął prezydent książę Souvanaphoung pozostający pod kontrolą Hanoi (układ o przyjaźni z 1977 r.). Jego interesów strzegło do 1988 r. kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy wietnamskich. Nowy reżim osadził około 30 tysięcy osób w obozach reedukacyjnych, niszczył bazy antykomunistycznej partyzantki (według niepotwierdzonych źródeł także z użyciem broni chemicznej i bakteriologicznej) i ponosi odpowiedzialność za śmierć kilkudziesięciu tysięcy laotańskich uchodźców. Wiele tysięcy, zwłaszcza z od lat walczących przeciw komunistom członków plemienia Meo (Hmong), uciekło do Tajlandii.

Natomiast w Kambodżańskiej Partii Komunistycznej, bardziej znanej jako Czerwoni Khmerzy, którą kierował Pol Pot zdecydowaną przewagę zdobyło maoistowskie skrzydło antywietnamskie i prochińskie. Natychmiast po zdobyciu Phnom Penh Czerwoni Khmerzy rozpoczęli wprowadzanie ludobójczego eksperymentu społecznego – przymusowej budowy społeczeństwa bezklasowego. Jego efektem była śmierć ponad 1,5 miliona osób w ciągu następnych czterech lat do momentu inwazji armii wietnamskiej która obaliła Czerwonych Khmerów w styczniu 1979 r. Czerwoni Khmerzy jako siła antywietnamska uzyskali wówczas wsparcie polityczne i pomoc materialną USA i ChRL stanowiąc trzon sił zbrojnych opozycji. Wojna domowa zakończyła się w latach 90. kompromisem sił prowietnamskich, którymi kierował premier Hun Sen, z monarchistami i klęską Czerwonych Khmerów.











Teksty i grafiki zaczerpnięte z http://pl.wikipedia.org